Podstawy metod probabilistycznych i statystyki matematycznej

  • Autor: Ryszard Rębowski
  • Rok wydania: Legnica 2015

W Wydawnictwie Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy ukazała się książka Ryszarda Rębowskiego pt. Podstawy metod probabilistycznych i statystyki matematycznej.

Celem tego opracowania jest przybliżenie Czytelnikowi podstaw i zastosowań teorii prawdopodobieństwa w wydaniu współczesnym, czyli aksjomatycznym, aczkolwiek można na temat teorii prawdopodobieństwa spoglądać z perspektywy wiedzy podstawowej. Dlatego też termin prawdopodobieństwo oznacza u nas o wiele więcej aniżeli u braci Bernoullich czy u Pascala, gdzie oznaczało tylko liczbę.

Opracowanie to nie jest typowym podręcznikiem akademickim, bowiem, świadomie zrezygnowano z zamieszczenia w nim ćwiczeń. Nie jest to wadą, bowiem w 2008 roku ukazał się napisany wspólnie z Janiną Płoskonką-Fietkowską „Zbiór zadań z metod probabilistycznych”, który tę lukę zapełnia.

Przedstawiony w książce pt. Podstawy metod probabilistycznych i statystyki matematycznej materiał podzielony został na 6 rozdziałów. Zakres tematyczny książki został rozszerzony o rozdział poświęcony rozkładom łącznym. Jest to chyba od strony formalnej najtrudniejszy fragment książki, w którym szczególną uwagę zwrócono na ilość i jakość zaprezentowanych przykładów.

Pojęcie rozkładu łącznego pozwoliło jeszcze lepiej przybliżyć Czytelnikowi chyba najważniejsze pojęcie współczesnej teorii prawdopodobieństwa, należące do naszego słynnego rodaka H. Steinhausa – stochastycznej niezależności. Dało ono również sposobność do wprowadzenia pojęcia wektora losowego, podstawowego obiektu pojawiającego się w statystyce matematycznej. Wreszcie pokazano istotę ważnej metody badawczej opierającej się na obserwacji zjawisk – metody regresji liniowej wykorzystywanej z powodzeniem w naukach technicznych (statystyka inżynierska) i ekonomicznych (ekonometria).

Uzupełniono rozdział poświęcony zastosowaniom teorii prawdopodobieństwa dla wybranych zagadnień statystyki matematycznej. Mowa tu jest o pojęciu dystrybuanty empirycznej i histogramu dla próby prostej. Wynikało to stąd, że duży nacisk położono na wyjaśnienie podstaw statystyki, a więc próby prostej cechy populacji generalnej i jej znaczenia w tych badaniach. Wyraźnie odseparowano tutaj od siebie dwa „światy”, świat rzeczywisty, który podlega obserwacji i opisowi od świata teorii – modelu probabilistycznego tej próby.

W sposób wyraźny rozszerzono też przekazaną wiedzę w zakresie testowania hipotez statystycznych, zwracając szczególną uwagę na stronę metodologiczną zjawiska. Całość opatrzona jest sporą liczbą przykładów, których ilość znacząco zwiększyła się. Z jednej strony mają one pomoc w lepszym zrozumieniu materiału, z drugiej strony ilustrują rożne metody stosowane w probabilistyce i statystyce.

Opracowanie to dedykowane jest studiującym w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej im. Witelona w Legnicy na kierunkach technicznych i ekonomicznych: informatyki, zarządzania i inżynierii produkcji, ekonomii oraz finansów i rachunkowości.